Kulak ameliyatı denildiğinde, halk arasında sıklıkla kulak zarı tamiri ve işitmeye yönelik ameliyatlar anlaşılmaktadır. Kulak zarı tamirleri miringoplasti olarak adlandırılırken, tamir sırasında orta kulak yapılarına ve kemikçiklere yönelik bir müdahale gerekiyorsa bu işleme timpanoplasti denir.
Her iki ameliyatta da amaç zar tamiri ile açık olan bir yarayı kapatmak ve işitmeyi arttırmaktır. Kulak zarı bütünlüğü sağlanarak orta kulakta enfeksiyon riski ortadan kaldırılmaya çalışılır. Hastaların bir kısmında, kulak zarına zarar veren süreç işitmeyle ilgili kemikçikleri de etkilemiş olabilir.
Bu hastalarda işitme kaybı daha fazladır. Zar tamiriyle beraber aynı seansta kemikçiklerdeki hasar düzeltilerek işitme kazancı en üst seviyeye çıkarılabilir. Bu ameliyatlarda zar ve kemikçik onarımı için çoğunlukla hastanın kendi dokuları kullanılır ve bu dokular ameliyat olan kulak çevresinden elde edilir. Bununla birlikte tamir için kullanılabilecek sentetik materyaller de vardır, özellikle kemikçik hasarının büyük olduğu durumlarda, işitmenin iyileştirilmesi için bu materyallerin (orta kulak protez ve implantları) kullanılması gerebilir.
Kulak ameliyatları cerrahi yaklaşıma göre kulak arkasından bir kesiyle veya kesi olmadan kulak kanalından (transkanal timpanoplasti, transkanal endoskopik timpanoplasti) yapılabilir. Tekniğin seçimi orta kulaktaki problemin büyüklüğüne göre yapılır.
Bununla birlikte yapılan kulak ameliyatlarının azımsanmayacak bir kısmı orta kulaktaki tümörler için yapılmaktadır. Bu tümörlerden en sık görüleni kolestatom (Cholesteatoma) denilen iyi huylu, ancak çevresindeki dokuları harap ederek beyin içine girebilecek ve hastada ölümle sonuçlanabilecek problemler oluşturabilen bir tümördür. Kolestatom dışında kulağın farklı birçok iyi veya kötü huylu tümörleri vardır. Bütün kulak tümör ameliyatlarında ilk amaç hastayı tümörden kurtarmak olmalıdır. İşitmenin yeniden yapılandırılması ikinci planda gelmelidir. Birçok hastada tümörün çıkarılması sonrası aynı seansta veya ikincil bir ameliyatla işitme optimal seviyeye getirilebilir.
